Van tim là gì? Có vai trò thế nào với trái tim của bạn?

Trước khi tìm hiểu về van tim, chúng ta sẽ điểm qua đôi chút thông tin về hoạt động của tim.

Tim hoạt động trong cơ thể như thế nào?

Tim là một cơ quan cơ bắp nằm ở giữa lồng ngực. Nó có kích thước bằng nắm tay và nặng khoảng 300 gam. Tim có chức năng bơm máu đi nuôi dưỡng các cơ quan khác trong cơ thể.

Giải phẫu trái tim của bạn

Tim được chia thành 4 ngăn:

• Hai tâm nhĩ: Tâm nhĩ là hai ngăn trên của tim, có chức năng nhận máu từ các tĩnh mạch.
• Hai tâm thất: Tâm thất là hai ngăn dưới của tim, có chức năng bơm máu đi nuôi dưỡng các cơ quan khác.

Tim được bao bọc bởi một lớp màng gọi là màng ngoài tim. Màng ngoài tim có tác dụng bảo vệ tim khỏi các tác động bên ngoài.

Tim được chia thành hai buồng tim:

• Buồng tim trái: Buồng tim trái bơm máu giàu oxy đi nuôi dưỡng các cơ quan khác.
• Buồng tim phải: Buồng tim phải bơm máu nghèo oxy trở về phổi để trao đổi khí.

Tim hoạt động theo nhịp đập, mỗi nhịp đập bao gồm hai giai đoạn: Tâm trương và tâm thu.

• Giai đoạn tâm trương: Tâm nhĩ và tâm thất giãn ra để nhận máu từ các tĩnh mạch và động mạch.
• Giai đoạn tâm thu: Tâm nhĩ và tâm thất co bóp để bơm máu đi nuôi dưỡng các cơ quan khác.

Tim được cung cấp máu bởi hai động mạch vành. Động mạch vành trái cung cấp máu cho phần lớn cơ tim. Động mạch vành phải cung cấp máu cho phần còn lại của cơ tim.

Có thể thấy chức năng chính của tim là bơm máu đi nuôi dưỡng các cơ quan khác. Để thực hiện chức năng này, tim phải đảm bảo rằng máu được bơm đi đúng hướng. Và đây cũng chính là nhiệm vụ chính của van tim. Vậy van tim là gì?

Van tim là gì?

Van tim là các cấu trúc giống như cánh cửa nằm giữa các buồng tim. Chúng mở và đóng để máu chảy từ vùng này sang vùng khác trong tim.

Có bốn van tim trong tim, mỗi van nằm giữa hai buồng tim. Các van tim bao gồm:

• Van hai lá: Van này có hai lá van, nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái;
• Van ba lá: Van này có ba lá van, nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải;
• Van động mạch chủ: Van này cũng có ba lá van, nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ;
• Van động mạch phổi: Van này cũng có ba lá van, nằm giữa tâm thất phải và động mạch phổi.

Một trái tim khỏe mạnh sẽ vận chuyển máu theo một lộ trình qua bốn buồng. Bốn buồng là tâm nhĩ trái và phải ở phía trên tim và tâm thất trái và phải ở phía dưới:

• Máu cần oxy sẽ chảy từ cơ thể bạn vào tâm nhĩ phải;
• Sau đó nó chảy qua van ba lá đến tâm thất phải;
• Tâm thất phải bơm máu qua van phổi và vào phổi của bạn, nơi nó lấy oxy;
• Máu giàu oxy sau đó sẽ chảy về tâm nhĩ trái;
• Tim bơm máu qua van hai lá vào tâm thất trái;
• Từ tâm thất trái, máu chảy qua van động mạch chủ đến phần còn lại của cơ thể.

Khi tim co bóp, các van tim mở ra để máu chảy từ buồng tim phía trên sang buồng tim phía dưới. Khi tim giãn ra, các van tim đóng lại để ngăn máu chảy ngược lại.

Van tim bao gồm mô liên kết và nội tâm mạc (lớp bên trong của tim)

Vai trò của van tim đối với hoạt động của tim

Van tim có chức năng kiểm soát dòng chảy của máu trong tim, đảm bảo máu chảy theo một chiều nhất định. Khi các van mở và đóng, chúng tạo ra hai âm thanh, đó là nhịp tim của bạn. Trên thực tế, mỗi van sẽ có chức năng khác nhau cho hoạt động của tim:

• Van hai lá: Cho phép máu chảy từ phổi vào tâm nhĩ trái. Và chúng ngăn dòng máu chảy ngược từ tâm thất trái về tâm nhĩ trái.
• Van ba lá: Cho phép máu chảy từ tâm nhĩ phải đến tâm thất phải. Van ba lá cũng ngăn chặn máu chảy ngược từ tâm thất phải về tâm nhĩ phải.
• Van động mạch chủ: Van mở ra để máu chảy từ tâm thất trái đến động mạch chủ. Động mạch chủ là mạch máu lớn nhất trong cơ thể bạn. Nó mang máu giàu oxy từ tim đến phần còn lại của cơ thể. Van động mạch chủ ngăn dòng máu chảy ngược từ động mạch chủ vào tâm thất trái.
• Van động mạch phổi: Cho phép máu bơm từ tâm thất phải đến động mạch phổi. Động mạch này dẫn đến phổi, nơi máu lấy oxy. Van động mạch phổi ngăn máu chảy ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải.

Van tim đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể

Các bệnh lý liên quan đến van tim

Nếu van tim không hoạt động bình thường, tim của bạn có thể phải làm việc nhiều hơn để bơm máu. Các vấn đề về van tim có thể do một số nguyên nhân sau:

• Những thay đổi của cơ thể bạn khi bạn già đi: Van tim có thể bị thoái hóa theo thời gian, dẫn đến hở hoặc hẹp van.
• Bẩm sinh: Van tim có thể bị khiếm khuyết từ khi sinh ra, do di truyền hoặc do các yếu tố môi trường tác động trong thời kỳ mang thai. Ví dụ như thiếu lá van hoặc lá van có kích thước, hình dạng sai.
• Các bệnh lý tiềm ẩn: Chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc một vấn đề về tim khác như thấp tim, viêm nội tâm mạc, bệnh van tim do nhiễm trùng,… cũng có thể gây tổn thương van tim.

Có ba loại vấn đề chính về van tim. Mỗi loại vấn đề có thể xảy ra ở bất kỳ van nào trong bốn van:

• Trào ngược: Trào ngược là dòng máu chảy ngược do van không đóng đúng cách. Một tên gọi khác của trào ngược là hở van tim.
• Hẹp: Hẹp xảy ra khi các lá van trở nên dày, cứng hoặc dính vào nhau.
• Atresia: Atresia có nghĩa là thiếu van.

Một số người có thể bị bệnh van tim nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào. Tình trạng tổn thương van tim có xu hướng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, do đó các triệu chứng có thể xuất hiện khi bạn già đi. Âm thanh của nhịp tim là âm thanh đóng mở của van tim. Dấu hiệu đầu tiên của vấn đề về van tim thường là tiếng thổi ở tim. Tuy nhiên, tiếng thổi ở tim có thể xảy ra ngay cả khi van tim không có vấn đề gì. Khi van tim bị tổn thương, máu sẽ không thể lưu thông bình thường, dẫn đến các bệnh lý van tim. Các bệnh lý van tim có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau ngực, chóng mặt, ngất xỉu, mệt mỏi;
• Cảm giác rung rinh hoặc chạy đua trong ngực như nhịp tim nhanh, loạn nhịp tim;
• Ho khan, ho có đờm;
• Khó thở, đặc biệt là khi tập thể dục hoặc nằm;
• Sưng ở mắt cá chân, bàn chân, cẳng chân hoặc bụng.

Sưng mắt cá chân có thể là dấu hiệu của tổn thương van tim

Để có một trái tim khỏe mạnh, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các chất béo lành mạnh, trái cây, rau củ quả.
• Hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường, muối;
• Duy trì cân nặng hợp lý;
• Tập thể dục thường xuyên;
• Ngủ đủ giấc;
• Không hút thuốc, hạn chế uống rượu bia.

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về các vấn đề liên quan đến van tim. Bệnh van tim là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, mọi người cần thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý van tim và có hướng điều trị phù hợp.